Châu Nhuận Phát - Từ anh nông dân chất phác đến biểu tượng điện ảnh của Hồng Kông

Nụ cười Châu Nhuận Phát tỏa ra một thứ thần thái rất hào sảng, phóng khoáng mà cũng vừa đàng hoàng đỉnh đạc, vừa cho thấy người này tự tin, vừa cho thấy người này đáng tin, cộng với chiều cao 1m85 và thân hình to lớn, Châu Thuận Phát như một bậc đại trượng phu bước ra từ những trang tiểu thuyết kiếm hiệp.

Từ Zero tới Hero

Châu Nhuận Phát sinh ngày 18 tháng 5 năm 1955 trong một gia đình người Khách Gia - vốn là một bộ phận của người Hán nhưng phải di cư rất nhiều trong thời loạn lạc. 17 tuổi, ông phải bỏ học để tập trung vào chuyện kiếm tiền phụ giúp gia đình.

Năm 18 tuổi, niềm đam mê diễn xuất đã thôi thúc chàng trai trẻ Châu Nhuận Phát dự thi vào lớp đào tạo diễn viên của đài TVB. Khi ấy chỉ có mỗi nghệ sĩ Chung Cảnh Huy trong ban giám khảo là chấm ông đậu, cũng là người đầu tiên nói Châu Nhuận Phát là thiên tài.

Đến năm 1974 ông danh chính ngôn thuận đầu quân cho hãng phim TVB và nhanh chóng trở thành diễn viên trụ cột của hãng. Sau 12 hoạt động không biết mệt mỏi, Châu Nhuận Phát có vai diễn để đời đầu tiên trong Anh Hùng Bản Sắc, bộ phim hiện tại đứng thứ 2 trong danh sách các bộ phim hay nhất của điện ảnh Hoa Ngữ.

Nhắc đến Anh Hùng Bản Sắc, không thể không kể đến đạo diễn kiệt xuất đã đứng đằng sau nó - Ngô Vũ Sâm. Làng nghệ sĩ Hoa Ngữ lẫn cả thế giới cũng phải bái phục nhân vật này, ấy thế mà khi hợp tác lần đầu trong Anh Hùng Bản Sắc (A Better Tomorrow - 1986), vị đạo diễn đáng kính cũng phải tâm phục khẩu phục sự tận tụy trong diễn xuất của Châu Nhuận Phát. 

Nhờ tư thế cầm súng đầy oai vệ của tay anh chị Lý Mã Khắc do ngài Châu thủ vai, đạo diễn Ngô Vũ Sâm đã sáng tạo nên phong cách chiến đấu rất riêng mang tên "gun fu" (võ sử dụng súng), về sau được áp dụng rộng rãi trong các phim nổi tiếng như The Matrix, Equilibrium và gần đây nhất là lối cận chiến của The Winter Soldier trong Captain America: The Winter Soldier.

Đây cũng chính là cột mốc đánh dấu sự nghiệp "một bước lên mây" của hai lão đại, khi bộ phim thành công ở thị trường nội địa và được cả Hollywood mua về chiếu lại tại các rạp ở Mỹ vào năm 1992.

Chỉ 3 năm sau đó, ông tiếp tục thành công vang dội với phim Thần Bài đồng thời mở ra một thể loại phim mới của điện ảnh Hồng Kông, cũng như tạo tiền đề để ông phát triển sự nghiệp ở Hollywood vào cuối thập niên 90. Có một sự thật thú vị là ngài diễn viên họ Châu ngoài đời thực cũng đã xem vai diễn thần bài Cao Tiến là một canh bạc lớn trong sự nghiệp của mình, và cuối cùng thì ông đã thắng lớn nhờ nó.

Năm 2000, Châu Nhuận Phát trở về quê hương, lập tức khẳng định vị thế ngôi sao hàng đầu với bom tấn Ngọa Hổ Tàng Long, bộ phim của đạo diễn Lý An đã đạt giải Oscar cho Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất trong cùng năm.

Một nghệ sĩ tâm huyết với nghề

Nhìn Châu Nhuận Phát cười, người ta chẳng thể nghĩ ông có thể đóng vai ác, mà đúng là trong cả sự nghiệp hơn 40 năm lừng lẫy, số lượng nhân vật phản diện ông đóng cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Lớn lên xung quanh ruộng đồng, lại từng là nông dân, phải đi làm thuê rất nhiều đề có tiền nuôi gia đình, Châu Nhuận Phát chân chất trong nụ cười đã đành, tới lối sống giản dị tránh tiêu pha của ông cũng chẳng hề thay đổi dù tiền bạc hay danh vọng ông đều không thiếu.

Ở cái tuổi này, sau hơn 40 năm lăn lộn, người ta làm nghề vì niềm vui với nghề, ông đã nói: "Tôi rất mong có những người bạn trẻ đứng trước mặt tôi nói rằng: "Lão già à, ông già rồi, nhanh về nhà đi". 50 năm hay 100 năm tới, điện ảnh Hong Kong phải nhờ cậy vào họ cả". Ông nói vậy cũng vì lo lắng lớp trẻ không tiếp nối được những tiền bối đã vinh danh điện ảnh Trung Hoa với thế giới, điều ông với những tài năng kiệt xuất cùng thời làm được với Ngọa Hổ Tàng Long.

Nói đến đây, ai là người hâm mộ trung thành của ngài Châu đều nhớ như in rằng một sao nam nổi tiếng cũng nhờ ông mà thành danh. Thập niên 80, khi Lưu Đức Hoa vẫn còn là "diễn viên quần chúng chuyên nghiệp" kiêm luôn thợ hớt tóc cho cả đoàn, chính Châu Nhuận Phát đã phát hiện và nâng đỡ, mời anh đóng những phim điện ảnh mà độ quan trọng chỉ sau mình như Anh Hùng Hảo Hán, Giang Hồ Tình, Đỗ Thần, v.v…

Sau 10 năm, Lưu Đức Hoa đứng vào hàng ngũ Tứ đại thiên vương của giới giải trí Hong Kong. Châu Nhuật Phát tin rằng, trân trọng những người trẻ chính là cách tốt nhất để điện ảnh Hong Kong có thêm những tài năng như Lưu Đức Hoa, điều cần làm là hãy cho họ cơ hội.  

Một người đàn ông chuẩn mực

Người ta nói vẻ đẹp của Châu Nhuận Phát đại diện cho mẫu đàn ông đức độ, thủy chung, vậy mà ông lại một bước đạt đỉnh cao danh vọng nhờ đóng vai một tay cờ bạc nổi tiếng bậc nhất (trong phim Thần Bài). Tình duyên của Châu Nhuận Phát cũng đầy lận đận, âu cũng là điều khó tránh khỏi khi là một siêu sao của ngành giải trí.

Phải đến cuộc hôn nhân thứ hai, nam tài tử mới tìm thấy tình yêu đích thực của đời mình, dù rằng vẫn không thể trọn vẹn khi ông đã 61 tuổi mà vẫn chưa có người nối dõi. Người ngoài nhìn vào dễ nói ông lăng nhăng, nhưng những ai biết chuyện đều hiểu rằng đối với ai, Châu Nhuận Phát cũng chỉ một lòng một dạ, ông nói về người vợ Trần Hội Liên của mình thế này: "Nếu tôi có người đàn bà khác ở bên ngoài, thì tôi là người đàn ông ngốc nhất thế giới".

Trong Hàn Chiến 2, bộ phim mà Châu Nhuận Phát tuyên bố là bộ phim cuối cùng ông tham gia, ông đã cống hiến cho đoàn làm phim toàn bộ thiết bị quay phim hiện đại sưu tập nhiều năm, giống như cách đây 3 năm, Châu Nhuận Phát khẳng định sẽ dành 99% tài sản để làm từ thiện sau khi mình qua đời.  

Cách sống luôn cho đi của Châu Nhuận Phát cũng vừa hào sảng vừa phóng khoáng như chính nụ cười của ông vậy. Đối với Châu Gia, làm khán giả cảm thấy thoải mái, vui vẻ vừa là bổn phận, vừa là nguồn động viên tinh thần của ông. Trên phim ông đặt tâm mình vào nhân vật, ngoài đời ông đặt tâm mình ở khán giả.

Châu Nhuận Phát từng tươi cười mà nói "Tôi già rồi, về hưu được rồi", chẳng phải ông thấy mình không đủ sức khỏe hay cần nghỉ ngơi đâu, chỉ là ông thấy mình đi được một quãng đường dài với điện ảnh, đã đến lúc dừng lại.

Dù sắp từ giã nghiệp diễn xuất, nhưng hình ảnh "vị hảo hán" họ Châu vẫn sẽ là một tượng đài đối với giới mộ điệu, là một định mức mà khán giả sẽ dùng để so sánh với lứa tài tử mới nổi. Tính đến nay, "vị hảo hán" họ Châu đã kinh qua hơn 96 bộ phim điện ảnh và truyển hình, giành vô số các giải thưởng lớn nhỏ trong khu vực lẫn quốc tế, không chỉ đám tiểu sinh mà cả những tượng đài cùng thời cũng coi Châu Nhuận Phát là chuẩn mực của sự chuyên nghiệp và đam mê, tình cảm người hâm mộ dành cho ông lại càng không thể đong đếm. Đời người, chắc chẳng mong gì hơn thế.

Chúc mừng ông tròn 62 tuổi.