"The Face" thực tế chỉ hot ở châu Á?

"The Face US" – chương trình tìm kiếm gương mặt xuất sắc cho các chiến dịch quảng cáo trên toàn nước Mỹ, ra đời vào tháng 2/2013 dưới sự nhào nặn của nhà sản xuất kiêm huấn luyện viên Naomi Campbell. Host mùa đầu tiên Nigel Barker là người từng rất thành công trong vai trò giám khảo của "America's Next Top Model", cùng 2 siêu mẫu lừng danh thế giới trong vai trò HLV là Coco Rocha và Karolina Kurkova.

Với format mới lạ chương trình nhanh chóng thu hút được lượt người xem đáng kể vào thời điểm đó, và mở rộng phạm vi ra các nước khác như Anh, Úc, Thái Lan và cả Việt Nam. Tuy nhiên, việc "cả thèm chóng chán" lại là trở ngại với nhà sản xuất chương trình ở các nước phương Tây, trong khi ở Châu Á với hai đại diện là "The Face Thailand" và "The Face Vietnam" lại vô cùng hot và bàn tán xôn xao về chương trình.

Tại các nước Anh, Úc thì chương trình chỉ tồn tại đúng 1 mùa giải duy nhất, phiên bản Mỹ thì khá khẩm hơn với 2 mùa, vậy lí do vì đâu nên nỗi? Chính là Rating - con số quyền lực quyết định tất cả!

Một thực tế phũ phàng là số phận các cuộc thi, các chương trình dù có xuất sắc, hấp dẫn hay độc đáo đến mức nào thì vẫn phải phụ thuộc vào yếu tố tiên quyết đó chính là lượng người xem – rating. Rating là một công cụ để đánh giá khả năng sống còn của một chương trình khi được lên sóng. Tùy vào mức độ quan tâm cũng như đón xem các tập phát sóng giúp nhà sản xuất đánh giá được mức độ thành công của chương trình đến đâu.

Và thật sự rating liên tục giảm là lí do chính khiến các phiên bản này nhanh chóng "chìm xuồng" không hẹn ngày quay lại dù mức độ đầu tư cũng như phủ sóng của chương trình không hề nhỏ.

Như ở phiên bản Úc, chương trình ra mắt tập đầu tiên với 40.000 khán giả trong nước là chương trình được xem nhiều thứ 18 trên kênh truyền hình vào đêm đó, nhưng rồi các tập còn lại của "The Face Australia" đều xếp hạng dưới 40.000 khán giả trên toàn quốc, đỉnh điểm với tập cuối chỉ còn 16.000 khán giả.

Với phiên bản Anh khởi đầu khá khẩm hơn với 132.000 lượt xem vào thời điểm đó, tuy nhiên vẫn thấp hơn một số chương trình được phát cùng thời điểm tại Anh. Đến tháng 7/2014, "The Face UK" bị xếp hạng kém và tin buồn cho các tín đồ thời trang tại đất nước này là chính nhà sản xuất tuyên bố chương trình sẽ không trở lại vào mùa sau.

Với phiên bản Thái Lan và Việt Nam thì lại là một câu chuyện xảy ra ở nhiều năm sau đó. Dù là quốc gia châu Á đầu tiên mua bản quyền sản xuất và phát sóng tại Thái Lan nhưng thật sự chương trình nhận được rất nhiều phản ứng tích cực vượt ra khỏi biên giới quốc gia. Sức hút của phiên bản Thái được chứng minh bằng việc rất nhiều cô gái khao khát được một lần đặt chân vào nhà chung và hơn nữa là trở thành "The Face Thailand". Chương trình được khán giả Thái mong chờ và đón xem mỗi tuần như một món ăn tinh thần thú vị và không thể thiếu.

Phiên bản Việt Nam cũng gây không ít "bão tố", thu hút truyền thông không kém khi lên sóng mùa đầu tiên vào năm 2016, chiếm toàn bộ khung giờ vàng và được phát sóng trên kênh truyền hình quốc gia. Chương trình nhanh chóng trở thành TV Show được quan tâm nhiều nhất trên mạng xã hội và cũng đang rục rịch trở lại với mùa 2.

Dưới đây có thể là những lí do dẫn tới rating "The Face" sụt giảm theo thời gian:

Chiêu trò, drama quá nhiều: Là show thực tế hay phim truyền hình?

Nếu nhắc tới chiêu trò thì khó ai mà qua được ải của "chủ xị" Naomi Campbell trong hầu như tất cả các phiên bản tại Mỹ, Anh và Úc. Siêu mẫu "báo đen" nổi tiếng với những chỉ trích thẳng thắn không chỉ dành cho thí sinh mà còn cho chính các HLV còn lại.

Những câu nói thuộc dạng kinh điển của "The Face" như "Đừng so sánh bản thân cô với tôi. Cô không cùng đẳng cấp với tôi và sẽ không bao giờ như thế" khi Naomi tranh cãi với siêu mẫu Nicole trong 1 tập của "The Face Úc". Hay "Xem lại màu son của cưng trước khi nói chuyện với chị " khiến Coco Rocha đơ toàn tập... Thế nhưng khán giả vẫn thờ ơ với chương trình, bằng chứng là rating sụt giảm ghê gớm. Hay do tâm lí người dân nước họ không thích chương trình, hoặc người dân Châu Á chuộng drama, chuộng các chương trình giải trí và những màn đấu đá lẫn nhau thu hút khán giả hơn?

Tuy nhiên, nếu khán giả chỉ cần xem kịch tính kiểu đấu đá khiêu khích lẫn nhau thì tại các nước phương Tây có rất nhiều chương trình truyền hình thực tế đáp ứng được nhu cầu đó như "Big Brother" – sản xuất rất nhiều mùa tại Mỹ, Anh, Úc... hay "Survivor", hoặc nếu muốn hấp dẫn như "phim" thì có hàng chục series ăn khách đang phát sóng liên tục trên truyền hình. Với "The Face", người xem vẫn còn đòi hỏi nhiều hơn thế, tính chuyên môn thì vẫn chưa tới, còn drama cũng ở độ vừa phải nên khán giả "trời Tây" khó lòng bị thuyết phục.

Nếu ở trời Tây có Naomi thì tại Thái Lan có Lukkade, kẻ tám lạng người nửa cân. Tâm điểm ở các mùa "The Face Thailand" đều gọi tên HLV Lukkade, khi thì "phá luật" loại thí sinh, khi thì dằn mặt thẳng thí sinh về câu chuyện giữ phép tắc, khi lại thẳng thừng "mời" HLV khác rời ghế nóng ngay lập tức, lúc lại nhờ bạn thân "chặt" sạch thí sinh đội đối thủ... Mặc dù biết, chị đại này sẽ không ngừng "tung chiêu" nhưng thật sự khán giả vẫn tò mò, vẫn muốn chờ xem "bà chủ" sẽ làm gì trong tập tiếp theo vì hơn ai hết nhà sản xuất nắm bắt được nhu cầu "cần" xem drama của khán giả và mức độ câu chuyện sẽ dẫn đến đâu.

Điều đó tạo nên sự thu hút của khán giả dành riêng cho chương trình, mặc dù ở Thái không hề hiếm các chương trình đầy chiêu trò. Ở phiên bản Việt Nam thì có HLV Phạm Hương gây tranh cãi ầm ĩ khi liên tục loại thí sinh đội Lan Khuê không thương tiếc, điều này gây nên tranh cãi dữ dội và rất nhiều ý kiến trái chiều về "Hoa hậu quốc dân". Khán giả châu Á có vẻ đang lạ lẫm với loại hình truyền hình thực tế gay cấn như thế này, có thể đây là điều giúp "The Face" phát triển mạnh tại đây?

Chất lượng thí sinh và các concept thử thách

Nếu nói đến chương trình thực tế về nghề người mẫu thì không thể nào không nhắc tới "America's Next Top Model" (ANTM) dù đã 23 mùa và có những năm được đánh giá là không thành công nhưng sức hút vẫn được duy trì. Không chỉ riêng phiên bản gốc thành công mà ngay cả những phiên bản trên thế giới cũng sản xuất rất nhiều mùa tiếp theo. Có thể thấy rõ một điều không thể phủ nhận đó là chất lượng thí sinh và các thử thách của "Next Top Model" phong phú, độc đáo và đẹp mắt hơn hẳn.

Với sự đổi mới về chủ đề mỗi mùa của ANTM như mở rộng cho thí sinh nam cùng tham gia, hay xoá bỏ giới hạn về chiều cao cho những bạn có khả năng nhưng hạn chế về chỉ số, điều đó giúp cho khán giả không bị "ngán" khi lặp đi lặp lại cùng một format.

Với "The Face", sân chơi này không có các tiêu chí quá thiên về chuẩn model vì chương trình đúng như tên gọi là tìm kiếm ra gương mặt đại diện cho các nhãn hàng là chính và format mỗi mùa cũng chỉ dừng ở ngưỡng đều đều nhau làm mất đi sự bất ngờ, mong chờ từ khán giả. Rõ ràng sức ảnh hưởng của "The Face" là có, điều đó được chứng minh bằng việc ra mắt nhiều phiên bản khác nhau. Tuy nhiên, mấu chốt của "The Face" cũng chỉ dừng ở mức quảng cáo sản phẩm cho nhãn hàng! Việc thi nhóm làm giảm tính cạnh tranh gay gắt giữa các thí sinh, chụp hình quảng cáo lại khiến các tín đồ thời trang không "đã mắt" khiến cho chương trình mau chán trong mắt nhiều người.

Công bằng mà nói thì gương mặt Châu Á và Châu Âu, mỗi nơi sẽ có một cách nhìn nhận khác nhau, nhưng không thể phủ nhận mặt bằng chung thí sinh các mùa của "The Face Thailand" trội hơn hẳn so với các nước như Anh, Úc và kể cả ở Mỹ!

Và mới đây nhất phiên bản Thái còn điều chỉnh format mở rộng cho cả thí sinh chuyển giới cùng tham gia, điều đó vừa giúp sàng lọc thêm những nhân tố mới vừa làm tăng thêm sức hút cho chương trình khi nhận được rất nhiều ủng hộ từ cộng đồng LGBT. Cũng không khó để nhận ra Thái Lan là quốc gia mà ngành công nghiệp quảng cáo cực kỳ phát triển. Các sản phẩm trong khu vực ít nhiều cũng được nhờ cậy vào ê-kíp hay thậm chí là người mẫu của Thái. Sự hòa hợp tất yếu này dẫn tới thành công của chương trình.

Tìm huấn luyện viên hot cũng như "mò kim đáy bể"

Bên cạnh chất lượng thí sinh thì điều góp phần làm nên thành công cho chương trình phải kể đến các HLV – người trực tiếp chỉ dẫn cho thí sinh. Tìm kiếm được dàn HLV vừa bảo đảm được sức hút vừa có đầy đủ chuyên môn thì xem ra là một điều khó khăn với các phiên bản Châu Âu. Trong giới người mẫu, để tìm kiếm một cái tên có tầm ảnh hưởng và kéo rating cho chương trình thật sự khó khăn. Ngay cả ANTM khi đổi host cũng lập tức thất bại ngay khi phát sóng, chứ nói gì đến "The Face" cần tận 3 siêu mẫu dẫn dắt.

Điều đó được chứng minh bằng việc Naomi Campbell luôn phải giữ một chân trong dàn HLV các phiên bản khác ngoài "The Face US". Và ngay cả 2 HLV phiên bản Mỹ là Karolina và Coco Rocha chạy mất dép sau mùa 1 và thay bằng hai nhân vật mới toanh ở mùa 2. Sau những màn "chặt chém", chỉ trích lẫn nhau, thái độ không hài lòng thì việc ghét nhau ra mặt không muốn hợp tác nữa cũng là điều dễ hiểu.

Nếu ở phương Tây, cần chọn người có tiếng vào ghế HLV thì với phiên bản Thái và Việt Nam, có lẽ được ngồi vào vị trí HLV của "The Face" là một công việc thú vị, là cơ hội nâng tầm bản thân. Do đó, việc tìm ra được dàn HLV mang tính giải trí là một điều khá dễ dàng.

Ở Việt Nam, những cái tên quá mới, thậm chí nổi ở một lĩnh vực "gần gần" người mẫu như Hoa khôi Lan Khuê, Hoa hậu Phạm Hương hay gần nhất được đồn đoán là ca sĩ Minh Hằng cũng không khó để ngồi vào vị trí này.

Kết:

Ngoài phiên bản "The Face UK" và "The Face Australia" ngưng sản xuất do rating không đạt yêu cầu và khán giả thờ ơ với chương trình thì "The Face US" có tiếp tục được sản xuất hay không vẫn là một câu hỏi lớn chưa có lời đáp.

Nhưng chung quy, với việc bùng nổ nhiều chương trình truyền hình thực tế như hiện nay thì việc đi vào lối mòn, chưa đổi mới nhiều, lặp đi lặp lại cái cũ, chất lượng chưa thoả mãn khán giả thì chuyện các phiên bản phương Tây dần bị loại bỏ là điều khó tránh khỏi. Drama mãi rồi cũng chán, khán giả cần phải được xem một chương trình chất lượng, thỏa mãn được các yếu tố, đó luôn là bài toán khó cho các nhà sản xuất.

Theo Yang/Trí thức trẻ