Game show ca nhạc Trung Quốc: Có phong độ, thiếu đẳng cấp

Gần đây, Việt Nam đã mua lại bản quyền show Sing My Song của Trung Quốc. Đây là show tìm kiếm tài năng khá thành công tại quốc gia đông dân nhât thế giới. Sing My Song lên sóng lần đầu vào năm 2014 trên kênh CCTV-3, đài truyền hình Trung ương Trung Quốc.

Format của chương trình được cho khá giống với The Voice Trung Quốc, với đội ngũ các huấn luyện viên và học trò. Huấn luyện viên chọn thí sinh trong phần thi giấu mặt, đào tạo họ trong các phần thi đối đầu và chung kết. Điểm khác biệt của Sing My Song từng được ban tổ chức phổng mũi tự hào đó là The Voice hát các ca khúc của người khác, nhưng tại cuộc thi này, các thí sinh phải trình bày ca khúc do mình sáng tác.

Sing My Song - như tên gọi của chương trình - là nơi cất cao giọng hát của những ca nhạc sĩ tài năng đích thực.

Lên sóng CCTV-3, chương trình thu hút sự quan tâm của khán giả trong suốt ba mùa. Sức ảnh hưởng của Sing My Song được ghi nhận khi đài ITV của Anh mua bản quyền chương trình này vào năm 2014.

Nhưng đó chỉ là bề nổi của thời đại show tìm kiếm tài năng âm nhạc ở Trung Quốc nói chung. Cơ quan chức năng luôn bày tỏ sự ái ngại về tác động và sự thành công thực sự của các show tương tự.

Sing My Song của Trung Quốc với dàn giám khảo nổi tiếng như Dương Côn, Lưu Hoan, Phạm Hiểu Huyên. Ảnh: CCTV.

Cơn sốt Super Girl nở rộ các cuộc thi tìm kiếm tài năng

Tại Trung Quốc, trong vòng hơn 10 năm đã có vô số các show tìm kiếm âm nhạc tương tự - mở đầu cho trào lưu “nhà nhà game show”. Bên cạnh những cuộc thi do Trung Quốc tự sản xuất như Super Girl, Happy Boys, Sing My Song, các đài truyền hình cùng đơn vị truyền thông mua bản quyền loạt show hot trên thế giới như The Voice, Idol, X Factor.

Các cuộc thi trở thành món ăn tinh thần của nhiều gia đình, là con đường ngắn nhất dẫn đến thành công của các gương mặt mới. Họ không hề nhầm bởi Super Girl từng làm nên điều kỳ diệu trong nhạc đàn.

Năm 2004, Super Girl do đài Hồ Nam thực hiện ra mắt mùa đầu. Không giới hạn độ tuổi, các thí sinh nữ đến từ mọi nơi đều có thể ghi danh đăng ký. Kết quả cuộc thi căn cứ vào tỷ lệ bầu chọn qua điện thoại.

Đây cũng là chương trình tạo nên tên tuổi cho những nghệ sĩ hàng đầu như Lý Vũ Xuân, Trương Lương Dĩnh, Châu Bút Sướng, Hà Khiết, Thượng Văn Tiệp…

Châu Bút Sướng, Lý Vũ Xuân và Trương Lương Dĩnh khởi nghiệp từ Super Girl. Ảnh: Hồ Nam.

Sức ảnh hưởng của chương trình lớn đến mức, đi đâu người ta cũng nói về các thí sinh tuổi trẻ tài cao. Năm 2006, Tổng công ty Bưu điện Trung Quốc còn phát hành tem in hình Quán quân mùa 2005 - Lý Vũ Xuân nhân dịp sinh nhật tròn 22 tuổi của cô. Lý Vũ Xuân hiện là một trong những ca sĩ có lượng fan đông đảo nhất Trung Quốc.

Á quân mùa 2005 - Trương Lương Dĩnh từ một cô gái mới khởi nghiệp trở thành nữ thần làng nhạc Hoa. Cô được góp mặt trong show bà hoàng truyền thông Oprah Winfrey. 

Super Girl còn truyền cảm hứng cho cấc đơn vị sản xuất truyền hình ăn theo. Đáng tiếc, hồi năm 2011, Tổng cục Điện ảnh phát thanh và truyền hình Trung Quốc ra lệnh cấm chương trình vì lý do phát sóng không đúng thời lượng đăng ký. Mỗi tập phát sóng đều kéo dài 3 tiếng đồng hồ thay vì 90 phút như công bố.

The Voice ra đời sau xu thế làm show của các đài truyền hình Trung Quốc.

Đại diện đài Hồ Nam thừa nhận, họ mạnh dạn chi tiền mua bản quyền các show nước ngoài vì tin vào thành công tương tự Super Girl sau khi bị cơ quan chức năng “soi xét”. 

Sau khi phát sóng trên truyền hình, các cuộc thi đều được khán giả đón nhận, Sing My Song ngắn cũng đã thực hiện được 3 mùa, The Voice China đã đến mùa thứ 5.

Thời kỳ “bong bóng” các cuộc thi và hậu quả khó lường

Không phủ nhận, các chương trình mang lại hiệu quả kinh tế lớn cho đơn vị sản xuất. Cùng với đó là trào lưu và cảm hứng âm nhạc tươi trẻ được vun đắp với nhiều gương mặt “măng non”.

Tuy nhiên, sự rầm rộ và hút khán giả không có nghĩa thành công. Thực tế đáng buồn, các thí sinh của hầu hết game show đến thời điểm này đều chỉ dừng lại ở mức “phong độ”. Kết thúc cuộc thi họ gần như biến mất khỏi nhạc đàn. Đây là điều đi ngược với chính tôn chỉ ban đầu của nhà sản xuất.

Ngô Mặc Sầu là thí sinh chuyên nghiệp hiếm hoi sau The Voice. Ảnh: Sina.

Các thí sinh tham gia thi với kỳ vọng sớm ngày nổi tiếng. Giọng ca trên sân khấu và câu chuyện ngoài đời góp phần tôn “giá trị hình ảnh” của họ. Ban tổ chức cũng tiếp tay để các thí sinh được dịp phô diễn trước ống kính.

Trong không ít cuộc thi, đêm trình bày ca khúc trở thành buổi kể về cuộc đời.Tại mùa đầu tiên của The Voice, khán giả từng khóc khi nghe câu chuyện bi kịch về cuộc đời ca sĩ trẻ Từ Hải Tinh. Cô được lọt vào vòng hai bằng những giọt nước mắt tổn thương. Nhưng sau đó, truyền thông phát hiện, từ đầu đến cuối, cô chỉ đang tự diễn kịch.

Cũng năm đó, The Voice Trung Quốc gặp nhiều chỉ trích khi có thí sinh đồng tính sử dụng ma túy tham gia, thí sinh nữ qua đêm với huấn luyện viên, nghi vấn về dàn xếp kết quả.

Thí sinh Từ Hải Tinh từng kể câu chuyện giả dối về gia đình. Ảnh: Sina.

Cầu kỳ vào những câu chuyện bên lề, The Voice hay Sing My Song đang bị la ó tại quê nhà khi chất lượng ngày càng đi xuống. Mới nhất, Sing My Song vấp phải chỉ trích khi giống như "phiên bản lỗi" của chính mình dù lượng khán giả không giảm sút.

Sau thời Super Girl, những cuộc thi tìm kiếm tài năng mới mọc lên như nấm nhưng lại không có ngôi sao. Ngô Mặc Sầu là thí sinh có phần nổi bật nhất khi bước ra từ The Voice.

Ông Lưu Trung Đức - đại diện của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Hoa chỉ trích các show tìm kiếm tài năng trên truyền hình có tác động tiêu cực đến giới trẻ. Ông gọi đó là “sự xâm lược về văn hóa, không có giá trị”.

Show tìm kiếm tài năng âm nhạc bị thương mại và kịch hóa.

'Chúng ta thấy tại các cuộc thi, tài năng thực sự không được chú trọng. Thay vào đó là yếu tố thương mại. Giới trẻ lao vào sự phù phiếm và đài truyền hình hả hê vì doanh thu. Đó là lý do 10 cuộc thi không có nổi 1 ngôi sao xuất hiện", ông nói.

Các cuộc thi tài năng âm nhạc tại Trung Quốc đang giống như bong bóng, có nguy cơ vỡ bất kỳ lúc nào sau khi các show dần trùng lặp ý tưởng, thí sinh tài năng vắng bóng và các chiêu trò trở nên nhàm chán.