Hồng Ánh: "Nếu có vai hay, tôi sẵn sàng cạo đầu, làm xấu, chơi tới cùng!"

Hồng Ánh, cô nữ diễn viên có mối nhân duyên đặc biệt với dòng phim độc lập, nghệ thuật cùng hình tượng những người phụ nữ có số phận bi kịch. Lên sân khấu từ năm 14 tuổi, gần 30 năm hoạt động nghệ thuật trên màn ảnh lớn nhỏ, các sân khấu kịch, Hồng Ánh đã có cho mình một gia tài những vai diễn lẫn giải thưởng.

Như một quy luật vô hình, chẳng ai nghĩ sẽ có ngày Hồng Ánh là nữ chính trong một bộ phim giải trí thương mại. Đến với Tháng Năm Rực Rỡ , cô Tâm trong Cầu Thang Tối ngày nào đã có những giây phút nổi loạn, có chuyến hành trình trở về với những ngày trẻ dại mà tin chắc là Hồng Ánh cũng cảm nhận điều đó trong chính mình.

Chào Hồng Ánh, lý do vì sao lại nhận lời tham gia Tháng Năm Rực Rỡ, một bộ phim thương mại, trong khi trước giờ hình ảnh chị vẫn gắn với phim nghệ thuật và những vai diễn có số phận bấp bênh?

Thứ nhất là vì tôi rất thích phim Sunny. Tôi được xem nó trong một LHP ở nước ngoài. Khá là tiếc vì phim không được phát hành ở Việt Nam khi đó. Sau này thì tôi còn xem lại mấy lần trên mạng nữa. Tuy đây là một phim kinh phí thấp ở Hàn Quốc nhưng lại rất được đón nhận, nó lại có nét tương đồng với xã hội Việt Nam. Thế nên khi biết Dũng (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng) có ý định Việt hoá phim này, tôi ủng hộ ngay.

Lý do tiếp theo, Dũng là bạn tôi từ hồi cấp II, nhưng cả hai lại đi hai con đường khác nhau trong nghệ thuật. Có thể vì nhân dáng của mình nên từ lúc mới làm nghề tôi đã có duyên với dòng phim nghệ thuật, phim nhà nước. Trong khi Dũng lại đeo đuổi phim giải trí. Từ thời Hồn Trương Ba Da Hàng Thịt, Dũng đã chứng tỏ mình là người rất có gout trong việc chọn hướng tiếp cận khán giả, bằng những đề tài rất mới. Thành thử khi Dũng có ý định thực hiện một phim mà bản thân mình tin chắc sẽ thành công thì tại sao lại không nhận?

Dũng cũng tiết lộ là muốn mời tôi tham gia từ khi phim còn đang viết kịch bản. Khi vừa nghe Dũng mời, tôi đã biết là cậu ấy muốn tôi vào vai Lim Na Mi (Hiểu Phương). Dù bản thân mình thì thích đóng vai Dung "Đại ca" hơn (cười).

Tôi biết là nhiều khán giả sẽ thấy lạ khi Hồng Ánh lại đóng vai nữ chính trong phim này. Nhưng bản thân tôi làm nghề thì không phân biệt là phim nghệ thuật hay phim giải trí gì cả đâu. Một sản phẩm có đông khán giả thì mới thúc đẩy điện ảnh nước nhà phát triển, đó mới là cần thiết. Tôi cũng từng đi casting một số phim thương mại như Những Cô Gái Chân Dài, hay vai nữ sát thủ trong Long Ruồi... nhưng có lẽ vì vẻ ngoài của mình đã quá quen thuộc với hình tượng hiền lành, khổ hạnh nên không được chọn.

Là bạn học nhưng giờ mới có cơ hội hợp tác, trước đó chị có quan tâm đến phim của anh Dũng nhiều không? Chị ấn tượng gì với anh ấy?

Có chứ! Thế mạnh của Dũng là rất nhạy với những đề tài hiện đại, và đặc biệt là cậu ấy rất mạnh về âm nhạc. Có lẽ là do có một khoảng thời gian rất dài Dũng làm những chương trình âm nhạc trong vai trò giám khảo nên khi tiếp xúc với những trào lưu nào, âm nhạc nào mà khán giả trẻ, thị trường yêu thích là Dũng "bắt" được ngay.

Dũng còn là một trong những người tiên phong. Có dự án thành công, có dự án thất bại nhưng cậu ấy luôn có điều kiện, cơ hội. Dũng biết cách làm cho nhà sản xuất, nhà đầu tư người ta tin tưởng. Khi làm phim, cậu ấy nghĩ đến khán giả trong nước nhiều lắm, chứ chẳng quan tâm đến vấn đề giải thưởng gì đâu. Cái đó là thế mạnh của Dũng.

Nói về trào lưu siêu anh hùng thì cậu ấy cũng là người đi đầu tiên với Siêu Nhân X. Rồi những câu chuyện về người xa xứ như Dạ Cổ Hoài Lang hay sắp tới là Đất Rừng Phương Nam, cậu ấy luôn theo kịp suy nghĩ của số đông và tư duy theo tâm lý của người Việt.

Sau vai diễn Hiểu Phương thành công, chị có nghĩ mình sẽ chuyển qua đóng phim giải trí nhiều hơn không?

Tôi chưa bao giờ có ý nghĩ sẽ đóng khung mình ở đâu cả. Thật ra là bình thường người ta mời tôi nhiều lắm chứ nhưng không phải lúc nào cũng có một vai diễn phù hợp với tuổi của mình mà còn là vai chính như Tháng Năm Rực Rỡ, một câu chuyện hướng đến phụ nữ trung niên. Phần lớn bây giờ phim ảnh tập trung vào các câu chuyện tuổi teen, tình yêu của người trẻ là chính. Nếu như có một bộ phim thị trường, bộ phim giải trí nào mà về đời sống hôn nhân của những người phụ nữ lớn tuổi thì chắc chắn là tôi sẽ tham gia.

Chứ những vai nhỏ nhỏ như trong Em Là Bà Nội của Anh thì được mời nhiều lắm, nhưng mấy vai đó thì kiểu ai đóng cũng được nên không phải phim nào mình cũng nhận. Lúc đó nhận lời vì Dũng chính là người sản xuất, còn Nhật Linh lại là một cây bút điện ảnh mình rất quý từ ngày xưa. Nên khi biết là phim đầu tay của cậu ấy, tôi nhận lời luôn.

Chị có làm việc với Hoàng Yến Chibi để cùng xây dựng nhân vật này, tạo điểm chung không?

Tôi có quan sát cách diễn của Yến để khi nhân vật của mình "hồi xuân" thì phải gợi cho người ta thấy nét quen thuộc của nhân vật này.

Khó khăn nhất của chị ở vai diễn lần này là gì? Có phải là những cảnh nổi loạn không?

Không. Chắc vì mình đóng nhiều vai khổ quá nên người ta đóng khung hình ảnh của mình. Đóng những vai đó tôi mệt và nhức đầu lắm. Ở ngoài đời tôi thoải mái hơn, rất là nghịch. Thành thử cái khó khi đóng vai này vẫn chính là kiểu cách phải đi nhẹ nhàng, ăn nói nhỏ nhẹ, hiền lành. Mọi người thật ra đều bị vẻ ngoài của tôi đánh lừa. Hồi còn đi học tôi toàn sơn móng tay đen, chủ nhiệm CLB Vespa cổ. Nhóm của tôi còn có Trần Thu Hà, NTK Ngô Thái Uyên, Hải Đông, nhiếp ảnh Phan Quang... Tôi còn từng ngông cuồng đến độ từng muốn kết thúc cuộc đời vì tình yêu, đám hỏi xong vẫn dám huỷ hôn cơ mà.

Ở trên phim làm nội trợ tần tảo vậy thôi chứ ngoài đời ông xã tôi giỏi mấy chuyện đó hơn (cười). Thành thử tôi rất thích khi mà Dũng vẫn nhìn ra cái sự nổi loạn và năng lượng đó ở tôi mà rất nhiều người không thấy.

Vậy chị có định nhân cơ hội này mà bung toả hết sự nổi loạn tiềm ẩn đó trong mình ra không?

Đối với khán giả điện ảnh thì có thể thấy tôi lạ hơn trong Tháng Năm Rực Rỡ, nhưng với đồng nghiệp chắc là không, nhất là đồng nghiệp bên sân khấu. Hồi còn ở Idecaf tôi từng đóng vai con nghiện, gái điếm, bụi đời, bà già, yêu quái, công chúa... rất nhiều loại vai. Tôi còn từng mặc bikini lên sân khấu trong vở Sát Thủ Hai Mảnh. Thời đó tôi đã đi tập giảm 7kg trong 2 tháng để được nhận vai khoe thân đó trên sân khấu, theo lời yêu cầu từ anh Thành Lộc.

Cho nên trong phim ảnh nếu có một vai hay ở tuổi của mình thì tôi vẫn sẵn sàng "lên đường", kể cả là cạo đầu hay làm cho mình xấu xí, tôi đều chơi hết.

Điều đáng tiếc cho tôi chính là lúc vào nghề thì dòng phim nhà nước đang thịnh hành. Đến khi nó thoái trào, phim thương mại lên ngôi thì mình lại qua cái tuổi được giao vai chính. Vì vậy tôi rất mong là sau Tháng Năm Rực Rỡ thì người ta sẽ tin rằng thị trường vẫn cần những bộ phim hướng đến các đối tượng khác ngoài tuổi teen mà vẫn có thể thành công. Hy vọng là mình sẽ được đóng một vai vừa hài mà cũng vừa thật sốc trong tương lai.

Dàn diễn viên nhỏ khi đóng phim rất thân với nhau, thế còn dàn lớn thì sao?

Cũng vậy luôn. Không biết sao mà bộ phim này làm cho mọi người cứ như không còn khoảng cách. Thường thì những nghệ sĩ mà sàng sàng tuổi nhau người ta hay có những khoảng cách, những đề phòng ngầm lắm, về vị trí về vai diễn các kiểu. Nhưng bọn tôi lại cực kì thân thiết. Tôi, Mỹ Duyên, Mỹ Uyên, hay Tuyền, Hằng cứ xúm lại là rần rần. Tôi nghĩ việc mình thân thiết đã giúp cho bộ phim tự nhiên hơn rất nhiều. Cảnh cùng nhau xem lại đoạn phim, chúng tôi cũng khóc nức nở trước khi đạo diễn yêu cầu.

Chị thấy Thanh Hằng như thế nào, người tương tác với chị khá nhiều trong phim?

Hằng có một khí chất đàn ông sẵn có, rất hợp với vai Dung đại ca. Chỉ cần ngồi một chỗ thôi đã cho người ta cảm giác được bảo vệ rồi. Và đặc biệt là Hằng tương tác với bạn diễn rất tốt. Phân đoạn tôi và Hằng trong bệnh viện được quay rất trơn tru mà chả cần tập dợt gì. Hai đứa vừa nói với nhau một câu xong ôm nhau là đã khóc ngon lành.

Hồi nhỏ chị ước mơ gì, chị có cảm thấy mình hiện tại không giống như những gì từng mong muốn không?

Tôi may mắn hơn Hiểu Phương ở chỗ bản thân hiện tại không quá khác với những mơ ước ngày xưa. Thời còn đi học, tôi đã ước mơ được làm nghệ thuật. Không cụ thể là làm gì, miễn là được đứng trên sân khấu, được biểu diễn. Và giờ thì mình đang được thực hiện những mong ước đó.

Tôi cũng từng ước mơ làm cô giáo mầm non nữa, vì tôi từng rất thần tượng một cô giáo của mình. Có lẽ vì vậy mà tôi dễ thân với các em nhỏ lắm.

Chị tâm đắc với vai diễn nào của mình nhất?

Mỗi giai đoạn có một kỉ niệm khác nhau, nên gần như không có vai nào tôi tâm đắc nhất cả. Tôi có thói quen là hay xem lại phim của mình, nhưng mỗi lần xem lại thì chỉ thấy có thêm lỗi (cười), vì tính tôi rất cầu toàn. Nhưng cũng có những phim mà tôi rất thích như Cầu Thang Tối, Trăng Nơi Đáy Giếng, Đời Cát, Thung Lũng Hoang Vắng, Cô Ba Ngự Bình...

Vậy còn vai trò đạo diễn, chị có dự định tiếp tục với bộ phim thứ hai sau Đảo Của Dân Ngụ Cư?

Có thể. Nhưng tôi vẫn thích làm diễn viên hơn. Nói về Đảo Của Dân Ngụ Cư cũng có nhiều kỉ niệm. Khi chúng tôi loay hoay suốt 10 năm để tìm được nhà đầu tư thì bản thân tôi đã quá tuổi để đóng vai nữ chính. Nhưng làm đạo diễn mang lại cho mình một trải nghiệm rất khác và đáng quý.

Khi ngồi trên ghế đạo diễn, chị có tận dụng được thế mạnh nào khi là diễn viên không?

Có, thế mạnh của tôi là cảm giác về cảm xúc của diễn viên. Tôi có khả năng chia sẻ tình yêu của nhân vật cho diễn viên, khiến họ thấy yêu nhân vật đó hơn. Một điều nữa là hình dung về khung hình để khi ra hiện trường mình biết cách làm nó đạt được đến những gì mình muốn nhất. Cách kể chuyện cũng là điều khiến tôi tự hào, tôi hiểu được trong một thể loại, mình cần và phải bám theo cái gì.

Chị nghĩ gì khi có ý kiến cho rằng Đảo Của Dân Ngụ Cư vẫn mang tư duy cũ?

Tôi đồng ý với ý kiến đó. Nếu lúc đó tôi quyết liệt hơn, nghe lời bản thân hơn thì có thể đã phá được chiếc lồng cũ kĩ kia. Nhưng chắc là vì phim đầu tay nên mình khá trung thành với nguyên tác. Trong khi mình là một người trẻ, đáng lý ra mình nên làm những thứ mình muốn hơn. Việc mình trung thành với tác phẩm gốc thì không sai, nhưng sẽ khó giao thoa được với tư duy của những người hiện đại. Phim sau làm đạo diễn tôi muốn hướng đến số đông nhiều hơn.

Theo chị, khó khăn của một nữ đạo diễn so với nam đạo diễn có phải là sức khoẻ?

Không. Đàn ông cũng không làm lại tôi đâu. Anh quay phim Lý Thái Dũng còn phải sợ tôi mà (cười). Sức khoẻ không phải vấn đề. Cái khó khăn với tôi vẫn là kĩ thuật, chuyên môn. Phụ nữ, nhất là phụ nữ trung niên như tôi, tiếp cận với những điều đó chậm hơn đàn ông. Những đồng nghiệp nam họ có cái tố chất rất đặc biệt với kĩ thuật, với sáng tạo. Còn phụ nữ làm nghề này mà muốn nổi bật thì phải có những cái rất quái trong con người mình, vì mình không nhạy bằng nam giới, học cũng chậm hơn.

Không muốn cũng phải thừa nhận, nữ đạo diễn làm phim thuờng cảm tính hơn, tính logic thì không mạch lạc và cương quyết như đàn ông. Kể những bộ phim quy mô nhỏ về gia đình, hôn nhân thì còn có thể, nhưng để làm những phim như Wonder Woman thì không phải phụ nữ nào cũng thành công, rất khó.

Những nữ đạo diễn nước mình như chị, Ngô Thanh Vân, hay những nhà sản xuất như Lý Nhã Kỳ, Trương Ngọc Ánh lại có phim tranh giải ở nước ngoài khá nhiều, còn phim thành công doanh thu trong nước thường là phim của đàn ông như anh Charlie Nguyễn, Victor Vũ? Chị có nghĩ đây là ranh giới phân chia giữa hai giới đạo diễn?

Rõ ràng điều này đã minh chứng cho câu nói là đàn ông thực tế và tỉnh táo hơn phụ nữ. Họ kiếm ra tiền để phụ nữ được bay bổng, lang thang (cười).

Chị nghĩ điện ảnh Việt mình có hợp với những bộ phim quy mô lớn, cần kĩ xảo?

Hiện tại thì chưa. Những bộ phim đó chúng ta nên có ekip nước ngoài hỗ trợ. Không chỉ về nhân lực mà còn là về kinh phí. Chúng ta phải có vốn đầu tư lớn thì mới ra được những phim có quy mô lớn. Do đó mà hiện tại phim Việt chỉ nên kể những câu chuyện đơn giản, hợp với tâm tư tình cảm, thời cuộc của người Việt. Tôi nghĩ sắp tới sẽ đến giai đoạn cải lương được nổi trở lại.

Cảm ơn chị rất nhiều về cuộc trò chuyện. Chúc Hồng Ánh sẽ có thêm nhiều vai diễn ấn tượng, khác lạ trong tương lai!

Theo Phúc Du/Trí thức trẻ