'Cúng sao' có giải được 'hạn'?!

Trước đây, nhiều chùa vẫn tổ chức cúng dâng sao giải hạn rất rềnh rang vào ngày mùng 8 tháng Giêng hàng năm, gọi là ngày cúng sao hội. Tuy nhiên, trước sự lên tiếng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, sự chấn chỉnh của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, việc dâng sao giải hạn ở các chùa lớn có xu hướng tiết giảm thời gian qua, song vẫn còn rải rác ở một số nơi, hoặc được lồng ghép vào các nghi thức cúng lễ khác.

Đặc biệt trong ngày này, rất nhiều gia đình bày biện mâm lễ, thậm chí rước thầy cúng về làm lễ dâng sao giải hạn ngay tại nhà với khoảng chi phí tốn kém lên đến cả chục triệu đồng cho một lễ cúng. Nhiều người tin rằng, làm như vậy sẽ giải được hạn, tức sẽ tiêu trừ được những điều xấu đến với mình trong năm. Nhưng thực tế có đúng vậy hay không? Nguồn gốc của cúng sao giải hạn có phải từ đạo Phật hay không?... thì không phải ai cũng rõ.

Nhiều người đến làm lễ dâng sao giải hạn đầu năm tại chùa Phúc Khánh, năm 20219

Trong bài Pháp thoại của mình, Thượng tọa Thích Nhật Từ - Phó Viện trưởng Học Viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM, Trụ trì chùa Giác Ngộ cho biết: việc cúng sao, giải hạn chỉ là tập tục du nhập từ Trung Quốc chứ không có trong nghi thức đạo Phật. Và nhiều nơi lý giải rằng, đây chỉ là phương tiện, là giải pháp tâm lý để nhiều người cảm thấy an tâm.

Thượng tọa Thích Nhật Từ giải thích rằng, sở dĩ có tập tục dâng sao giải hạn là vì người ta tin rằng, vũ trụ được quản lý bằng 9 ngôi sao. Trong số đó có 3 sao tốt (Thái Dương, Thái Âm và Mộc Đức), 3 sao xấu (La Hầu, Kế Đô và Thái Bạch), 3 sao không tốt nhưng cũng không quá xấu (Văn Hớn, Thổ Tú và Thủy Diệu). 9 ngôi sao này quản lý toàn bộ vận mệnh con người trên địa cầu. Và ngày Mùng 8 tháng Giêng hàng năm là ngày hội tụ đủ các sao kể trên, nên được gọi là ngày sao hội.

Ngay từ năm trước, nhiều người đã đi xem năm sau mình thuộc sao gì chiếu mệnh. Nếu rơi vào các sao xấu, tức là mặc định mình rất có thể sẽ gặp nhiều trúc trắc, khó khăn, thậm chí là mất mạng theo quan niệm về sao chiếu mệnh. Thậm chí còn có câu: 'Nam La Hầu, nữ Kế Đô', để chỉ những nam nữ có sao hạn nặng nhất. Và thế là người ta lo sợ, phải rước thầy, sắm lễ vật cúng sao giải hạn. Lâu dần thành quen, thành 'tín ngưỡng' và nhiều người còn cho đó là theo nhà Phật.

Tuy nhiên, theo Thượng tọa Thích Nhật Từ, dâng sao giải hạn chỉ là mê tín, không có cơ sở khoa học, trái quy luật nhân - quả của Phật dạy. Người tu học Phật và người đời nói chung muốn trải nghiệm hạnh phúc và bình an trong đời thì nên xa lánh các thầy sau đây: thầy bói, thầy pháp, thầy bắt ma, thầy phong thủy… vì những người này gieo rắc niềm tin không có cơ sở, khiến người ta rơi vào nỗi sợ hải, tác động vào tâm lý, thái độ sống và sinh hoạt thường nhật của con người. Trong đó, chuyện sao xấu chiếu mệnh là điển hình.

Phật giáo không khuyến khích Phật tử cầu cúng nói chung bởi Phật dạy trong kinh sách là gieo nhân nào phải gặt quả ấy; làm điều xấu ác thì sẽ gặp điều xấu mà không có bất cứ sự cúng bái nào có thể hóa giải được; trái lại, người gieo nghiệp lành thì tất nhiên có quả hạnh phúc, an vui mà không cần cầu cúng bất cứ nơi đâu.

'Chính các hành động, thói quen, lối sống, nghiệp thiện, nghiệp ác, nghiệp phàm, nghiệp thánh quyết định hạnh phúc và khổ đau của từng người trong từng hoàn cảnh cụ thể', Thượng tọa chỉ dạy. Người được phước hỷ tướng (dung mạo đẹp) là do sống hòa nhã, vui vẻ với mọi người; người có phước tài sản (giàu sang, phú quý) do siêng năng bố thí, cúng dường; người có phước sức khỏe và tuổi thọ do tôn trọng, bảo vệ sự sống, biết yêu thương loài vật;… Theo đạo Phật, muốn có loại phước nào thì bản thân mỗi người phải gieo chính nhân của phước đó chứ không phải cầu nguyện mà có được.

Cho nên, thay vì cầu cúng linh đình để mong có được bình an, giàu sang, sức khỏe… để mong tránh điều xấu, ác thì người Phật tử tại gia nói riêng và mọi người nói chung nên làm việc thiện, việc tốt thường xuyên để tạo phước báo tốt. Phước thì cần phải nuôi dưỡng, gieo trồng để ngày càng tăng trưởng và trở thành bạn đồng hành của mỗi người trên từng cây số cuộc sống. Nhất là mỗi khi gặp những hoàn cảnh khó khăn, hoạn nạn thì chính những hạt giống của phước, thuận duyên của phước sẽ trổ thành quả tốt giúp ngăn cản, triệt tiêu quả xấu.

Còn ngược lại, nếu không gieo trồng phước báo thì có cầu nguyện thế nào, cúng bái ra sao cũng không tránh được điều xấu từ những việc làm xấu trước đó.